Chất chỉ thị pH làm từ bắp cải đỏ

Giới thiệu

Bắp cải đỏ chứa một loại nguyên tử sắc tố gọi là flavin (1 loại anthocyanin). Chất sắc tố dễ tan trong nước trên cũng có thể tìm thấy ở vỏ táo, quả mận, hoa bắp và nho. Dung dịch acid sẽ làm anthocyanin chuyển sang màu đỏ. Đối với dung dịch trung hòa thì chuyển sang màu tim tím. Với dung dịch bazơ sẽ thấy màu xanh lá cây nhạt – vàng. Do đó, có thể xác định pH của dung dịch dựa vào màu sắc thay đổi của sắc tố anthocyanin trong dung dịch bắp cải đỏ.Màu của dung dịch bắp cải thay đổi do sự thay đổi nồng độ ion hydrô. Sau đây là bảng phân loại màu sắc của chỉ thị dung dịch bắp cải đỏ ở các pH khác nhau. Nếu muốn, bạn cũng có thể làm riêng 1 bảng khác, sử dụng các chất hóa học với pH đã biết trước.

pH	2	4	6	8	10	12
Màu	Đỏ	Đỏ tía	Tím	Xanh dương	Xanh dương – lục	Hơi lục - vàng

Nguyên vật liệu:

bắp cải đỏmáy xay hoặc daonước sôigiấy lọc1 cốc becher lớn hoặc dụng cụ thủy tinh6 becher 250 ml hoặc các ly thủy tinh nhỏammonia (NH₃)sodium bicarbonate, NaHCO₃sodium carbonate, Na₂CO₃nước chanh (acid citric, C₆H₈O₇)giấm (acid acetic, CH₃COOH)bột cao (Potassium bitartrate, KHC₄H₄O₆)chất chống acid (calcium carbonate, calcium hydroxide, magnesium hydroxide)nước khoáng seltzer (acid carbonic, H₂CO₃)acid muriatic hay nước rửa dùng trong công trình xây dựng (acid hydrochloric, HCl)kiềm (potassium hydroxide, KOH hoặc sodium hydroxide, NaOH)

 

Quy trình thí nghiệm:

1. Cắt nhỏ bắp cải đỏ cho đến khi bạn có đầy 2 tách bắp cải. Cho bắp cải vào becher lớn hay ly thủy tinh và đổ đầy nước sôi vào. Đợi 10 phút để các sắc tố trong bắp cải hòa tan vào nước. (Hoặc bạn có thể cho bắp cải vào máy xay cùng với nước nóng.)2. Lọc dung dịch và loại bỏ phần xác thực vật sẽ thu được dung dịch màu xanh dương nhạt - đỏ - tím có pH khoảng 7. (Màu sắc thật của dung dịch bạn thu được còn tùy thuộc vào nồng độ pH của nước)3. Cho khoảng 50 – 100 ml dung dịch bắp cải đỏ vào mỗi cốc becher 250 ml.4. Cho vào mỗi becher một loại dung dịch (thường dùng trong nhà) khác nhau cho đến khi màu của chỉ thị thay đổi, nên sử dụng cốc becher khác để chứa đựng mỗi loại dung dịch.

 

Lưu ý:1. Đây là thí nghiệm acid – bazơ, lưu ý nên dùng kính bảo hộ và găng tay, nhất là khi dùng acid mạnh (HCl) và bazơ mạnh (NaOH hay KOH).2. Các loại hóa chất dùng cho thí nghiệm này phải an toàn sau khi rửa bằng nước thường.3. Để làm cho chỉ thị bắp cải đỏ đạt đến nồng độ pH trung hòa, đầu tiên cho dung dịch acid như giấm hoặc nước chanh vào cho đến màu đo đỏ, sau đó cho sôđa NaHCO₃ hoặc chất chống acid để điều chỉnh pH đến 7.

4. Bạn có thể làm giấy chỉ thị pH bằng dung dịch chỉ thị bắp cải đỏ. Lấy giấy lọc ngâm vào dung dịch bắp cải đỏ đậm đặc. Sau vài giờ, lấy giấy ra, để khô (treo bằng kẹp áo hay sợi dây). Cắt nhỏ mảnh giấy này ra, và dùng làm giấy thử nồng độ pH cho các dung dịch khác.

(Hoahocdoisong.com)

"Nước khô" - một phát kiến thú vị

Một phát minh tương tự như chất bột nhưng lại có thể tạo ra một cuộc cách mạng về hoá chất. Nói cách khác, các nhà khoa học đã tìm ra một phương pháp thật tuyệt vời để chuyển biến thể dạng của các chất.

Andrew Cooper và các cộng sự tại đại học Liverpool, Anh đã khám phá ra một vật liệu kì lạ được tạo ra từ hỗn hợp nước và silicat đặt tên là “nước khô”, có các đặc điểm giống như bột mì và đường mà chúng ta vẫn sử dụng hàng ngày. Đúng hơn là vật liệu này là những giọt nước nhỏ được bao quanh bởi một lớp cát cực mỏng.

“Nước khô” có thể hấp thụ khí cacbon đioxit (CO2) gấp 3 lần nước thường, và hấp thụ được cả khí metan (CH4). Chính xác thì chúng sẽ nhốt khí CO2 và các loại khí độc hại bên trong, giúp con người chống lại sự nóng lên toàn cầu.

“Nước khô” còn có thể làm chất xúc tác cho các phản ứng hoá học xảy ra nhanh hơn, tiết kiệm năng lượng và thời gian. Tiến sĩ Ben Carter đã trình bày nghiên cứu về vật liệu kì lạ này tại 240 quốc gia và hội Hoá học Mỹ ở Boston. “Nước khô” thật sự sẽ trở thành một cuộc cách mạng bởi những lợi ích của nó.

"Hy vọng trong tương lai chúng tôi sẽ thấy một con sóng được làm khô”, tiến sĩ Ben Carter nói một cách hóm hỉnh.   

Tại sao gọi là muối Amoni

Khi thêm muối này vào axit nitric thì thu được "nước vua" có khả năng hòa tan được cả vàng - vua kim loại.

Thời xa xưa, trên các ốc đảo phồn vinh thuộc sa mạc Libi hiện lên những đền thờ thần Mặt trời cổ Ai Cập là thần Amôn. Những người thổ dân ở đây, khi chưng cất phân lạc đà đã thu được một loại muối trắng có tính chất kỳ lạ: nó biến mất ở chỗ đun nóng và xuất hiện chỗ cách đó không xa; khi rắc muối này lên bề mặt những sản phẩm bằng kim loại đang nóng thì bề mặt kim loại trở nên sạch và sáng bóng; khi thêm muối này vào axit nitric thì thu được "nước vua" có khả năng hòa tan được cả vàng - vua kim loại. Vì những tính chất đặc biệt đó nên người ta gọi nó là muối thần Amôn. Đó chính là muối NH4Cl và ngày nay amoni được dùng để chỉ tất cả các muối có chưa ion NH4+

Theo Tạp chí Hóa học & Ứng dụng

Dung dịch màu vàng biến thành màu đỏ

Nhỏ từng giọt dung dịch Na2CrO4 0.25M màu vàng vào cốc đựng dung dịch AgNO3 0.10M không màu, kết quả của phản ứng là kết tủa màu đỏ:



2 AgNO3+Na2CrO4→Ag2CrO4+2NaNO3

Nguồn: http://blog.dayhoahoc.com/dung-dich-mau-vang-bien-thanh-mau

Vật liệu siêu dính lấy ý tưởng từ khả năng leo trèo của tắc kè

Chúng ta đều biết loài tắc kè có khả năng bám dính rất lạ thường và nó có thể leo lên mọi bề mặt thẳng đứng mà không gặp trở ngại gì. Vì vậy, mới đây một nhóm các nhà khoa học đã phát triển một loại vật liệu mô phỏng khả năng đặc biệt này với tên gọi Geckskin. Vật liệu có bề mặt phẳng, kích thước chỉ bằng tấm thẻ ghi chú nhưng có thể nâng giữ một vật nặng đến 700 cân Anh (318 kg) - đủ để treo một chiếc TV lên tường. Thêm vào đó, vật liệu cũng có thể được gỡ ra dễ dàng, không để lại vết bẩn và điều thú vị là ... nó không hoạt động theo cách mà bạn nghĩ.

Sở dĩ tắc kè có thể bò được trên tường bởi trên ngón chân của nó có hàng triệu sợi rất nhỏ giống lông cứng nhằm khai thác luật tương tác van der Waals, gây nên lực hút và lực đẩy ở cấp độ phân tử. Những nổ lực trước đây nhằm mô phỏng khả năng kì lạ của tắc kè đều chỉa mũi nghiên cứu vào những sợi lông cứng, từ đó tạo ra các vật liệu bám dính như băng dính có thể tái sử dụng đến hàng nghìn lần, hay robot tắc kè, robot leo tường, v.v... Tuy nhiên, nhóm các nhà nghiên cứu đến từ đại học Amherst Massachusetts đã phát hiện ra rằng những sợi lông cứng không phải là yếu tố cần thiết để giải quyết vấn đề, nó chỉ là một phần trong khả năng đeo bám tốt của tắc kè.

Nhóm nghiên cứu gồm chủ yếu là các nhà khoa học polymer và nhà sinh học Duncan Irschick - người không ngừng quan sát và nghiên cứu về khả năng leo tường của tắc kè hơn 20 năm qua, đã phát hiện ra rằng sự hoạt động nhịp nhàng của da, xương và gân của tắc kè đã tạo ra hiệu quả bám dính đến khó tin.

Giáo sư Mike Bartlett thuộc nhóm nghiên cứu cho biết: Geckskin có khả năng bám dính nhờ vào việc dệt một tấm dính mềm vào một tấm vải cứng. Qua đó, tấm dính có thể xếp theo nếp trên một bề mặt có diện tích tiếp xúc tối đa. Tương tự như chân của tắc kè, phần da được dệt vào một bộ gân tổng hợp và thiết kế đàn hồi đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ cứng và độ xoay linh hoạt. Thêm vào đó, điều quan trọng là tấm dính Geckskin sử dụng các vật liệu đơn giản trong cuộc sống hàng ngày như polydimethylsiloxane (PDMS), qua đó, tiềm năng có thể phát triển thành một vật liệu dính giá rẻ, bền bỉ và có độ bám tốt.

Theo Irschick: "Thiết kế của Geckskin cho thấy sức mạnh hợp nhất thật sự của sự cải tiến đối với các ý tưởng thiết kế nhân tạo có thể giúp ích cho con người theo nhiều cách." Nhóm nghiên cứu cũng đang nhắm đến việc cải tiến Geckskin bằng cách tìm kiếm những bằng chứng rõ ràng hơn trong sự tiến hóa phần chân của tắc kè.

​

Tuy nhiên, dự án Geckskin do Trung tâm phát triên các dự án phòng thủ tiên tiến (DARPA) tài trợ đã cho thấy những kết quả ấn tượng khi nhóm nghiên cứu trình diễn khả năng treo giữ của một tấm vật liệu Geckskin có kích thước 16 inch vuông (~ 103 cm vuông) đối với một chiếc TV 42-inch. Ngoài ra, Geckskin có thể được tách bỏ ra khỏi bề mặt thẳng đứng một cách dễ dàng và có thể tái sử dụng nhiều lần mà không bị mất tác dụng qua thời gian.
Phát minh thú vị của nhóm nghiên cứu đã được đăng tải trên phiên bản online của tạp chí Advanced Materials.

Nguồn: Gizmag & UMASS

Hỏi đáp về một số hiện tượng hóa học trong cuộc sống

Tại sao có thể bảo quản thực phẩm bằng cách ướp muối?  Tại sao khi bắt đầu đun nấu thì bỏ cục bột vào nước sôi chứ không phải nước lạnh?
 1. Tại sao sữa trào lên khi ta đun? Đấy là một phản ứng nhiệt học hay hoá học? Vai trò của “tấm ngăn sữa trào” là gì?

- Hiện tượng sữa đun sôi bị trào lên tương tự như lòng trắng trứng, khi đánh thì thành bông tuyết. Các protein của sữa tạo ra những màng có thể chứa những túi hơi nước và ngăn không cho hơi nước thoát ra, như trong trường hợp đun nước sôi. Những cái bong bóng này tích tụ lại và chiếm một thể tích ngày càng lớn đến mức trào ra.
- “ Tấm ngăn sữa trào” là một tấm nặng đặt trên đáy của cái xoong và chứa những túi hơi nước. Khi hơi nước bốc lên làm lay động các mảng, tạo ra sóng trong sữa đủ để phá vỡ cái bong bóng.
2. Tại sao khi bắt đầu đun nấu thì bỏ cục bột vào nước sôi chứ không phải nước lạnh?
Nếu bỏ vào nước lạnh cho nóng dần dần thì bột sẽ chín mà không thể phồng lên được.
3. Tại sao có thể bảo quản thực phẩm bằng cách ướp muối?
Khi tiếp xúc với muối, thịt bị mất nước do hiện tượng thẩm thấu và khô đi, nhất là trên bề mặt. Bề mặt cứng và khô ấy ngăn không cho vi khuẩn thâm nhập vào nên có thể bảo quản thịt lâu ngày.
4. Tại sao thịt thú rừng phải để hơi ôi mới ăn được?
Quá trình thịt ôi giúp cho các enzim hoặc đã có sẵn trong thịt, hoặc do các vi khuẩn mang lại làm mềm các cơ quá cứng của các con vật hoang dã chạy nhanh, làm cho thịt có thể ăn được.
5. Tại sao sữa bốc khói khi ta đổ một ít vào nước chè nóng?
Sữa trộn lẫn với nước chè rất nhanh là do các dòng đối lưu rất mạnh tạo ra khi một chất lỏng lạnh được rót vào một chất lỏng nóng. Khối lượng chất lỏng bị sữa làm lạnh xuống sâu trong nước chè dưới dạng các khối khói và lan ra khắp khối nước chè.
Nếu đổ nước chè nóng lên sữa lạnh thì không gây ra sự xáo trộn như thế và như vậy hỗn hợp không hoà tan tốt.
6. Khi ta làm bánh phồng, cái gì làm cho bánh phồng lên?
Cũng như đối với sữa, chính là sự hình thành các bong bóng hơi nước chứa trong bột đã làm cho bột phồng lên. Nếu khi nấu bột cứng lại bánh sẽ phồng, dù là để nguội. Nếu bột vẫn mềm thì bánh phồng sẽ xẹp lại. Nghệ thuật nấu nướng ở chỗ điều chỉnh thích hợp để bột không bị cứng quá làm cho bánh phồng khô hay bột quá mềm làm cho bánh không phồng lên được.
(Nguồn: Tạp chí hoá học và ứng dụng, số 16/2010)

Oops!! Không copy/paste được nữa rồi! Hãy dùng chức năng "Xuất PDF"dưới mỗi bài viết để tải bài viết này về dưới dạng file PDF.

Oops!! Không copy/paste được nữa rồi! Hãy dùng chức năng "Xuất PDF"dưới mỗi bài viết để tải bài viết này về dưới dạng file PDF.

Oops!! Không copy/paste được nữa rồi! Hãy dùng chức năng "Xuất PDF"dưới mỗi bài viết để tải bài viết này về dưới dạng file PDF.

Bàn tay phát quang

Bàn tay phát quang - chìa khóa vàng hóa học, hóa học và đời sống.

1. Mở đầu

Bạn có thể làm cho bàn tay minh phát sáng chỉ nhờ vào một phản ứng rất đơn giản : phản ứng quang hoá. Phản ứng này xảy ra trực tiếp dưới tác dụng của oxy không khí. Tất nhiên là, thành công của một “ảo thuật gia” còn phụ thuộc nhiều vào bạn nữa ! chúng ta cùng làm thí nghiệm này nhé.

2. Dụng cụ và hóa chất

    * Găng tay Latex
    * Chất Tetrakis(dimethylamino)ethylene

3. Quy trình tiến hành thực nghiệm

    * Điều chỉnh ánh sáng phòng thí nghiệm đủ tối để dễ quan sát hiện tượng.
    * Đeo găng vào 2 bàn tay.
    * Mở lọ đựng Tetrakis(dimethylamino)ethylene, đổ vài giọt lên bàn tay. Đặt lọ xuống (nhờ ai đó đóng nắp lọ) rồi xoa hai bàn tay vào nhau. Để tránh hóa chất vương vãi, để hai bàn tay lên trên bồn rửa hoặc chậu thau.
    * Quan sát sự phát quang một lúc.
    * Sau khi phản ứng kết thúc, tháo găng vứt đi, mở cửa phòng thí nghiệm cho thoáng khí.

4. Giải thích hiện tượng

    * Tetrakis(dimethylamino)ethylene phản ứng rất dễ dàng với oxy không khí. Phản ứng bắt đầu xảy ra ngay sau khi ta đổ vài giọt chất lên lòng bàn tay.
    * Phản ứng này phát quang. Một trong số các sản phẩm của phản ứng nằm ở trạng thái kích thích. Khi quay trở lại trạng thái bình thường, nó phát ra ánh sáng (photon). Hai thí nghiệm Ánh sáng lỏng và Phospho cũng được giải thích dựa trên nguyên tắc này.
    * Ánh sáng phát ra là hỗn hợp của nhiều màu sắc (các bước sóng khác nhau), còn gọi là phổ vạch (cũng giống như trong thí nghiệm Những ngọn lửa nhiều màu sắc).

5. Những điều cần chú ý

    * Nên đeo chồng hai lần găng tay lên nhau để tránh tiếp xúc trực tiếp với chất hóa học.
    * Phản ứng tạo thành những hợp chất có mùi khó chịu (amin). Vì vậy, nên làm thoáng phòng thí nghiệm ngay và rửa sạch găng sau khi dùng xong rồi mới vứt đi.
    * Đóng nắp bình thật nhanh để oxy không khí không tác dụng được với chất trong bình.

Vì sao thức ăn nấu khê cháy dễ gây ung thư? - hóa học đời sống

 Vì sao thức ăn nấu khê cháy dễ gây ung thư? - hóa học đời sống

 

            Theo các chuyên gia của tổ chức Y tế thế giới, nấu thức ăn quá cháy dễ gây ung thư. Chất asparagin trong thực phẩm dưới nhiệt độ cao sẽ kết hợp với đường tự nhiên trong rau quả, hay các thực phẩm giàu chất cacbohyđrat tạo thành chất axitamin, tác nhân chính gây ra bệnh ung thư.

            Ăn nhiều thịt hun khói và các chất bảo quản thực phẩm chứa nitrosamin có trong rau ngâm, thịt hun khói làm gia tăng ung thư miệng, thực quản, thanh quản, dạ dày. Ăn nhiều chất béo có liên quan đến ung thư vú, đại tràng, thực tràng, niêm mạc tử cung.

            Thuốc trừ sâu nitrofen là chất gây ung thư và dị tật bào thai. Hoá chất độc đáo hại ethinnylestradiol và bisphe – nol A có trong túi nilon và hộp nhựa tái sinh dùng đựng thức ăn gây hại cho bào thai.

Vì sao hơ con dao ướt lên ngọn lửa, con dao sẽ có màu xanh ?

Vì sao hơ con dao ướt lên ngọn lửa, con dao sẽ có màu xanh ?

            Đó là do ở nhiệt độ cao sắt tác dụng với nước tạo nên oxit sắt từ Fe₃O₄lấp lánh màu lam. Lớp áo màu lam này là tấm màng bảo vệ sắt, làm cho sắt không bị gỉ và không bị ăn mòn.

            Ở các nhà máy người ta đem các chế phẩm bằng thép cho vào dung dịch natri nitrat hoặc hỗn hợp natri nitrat ( NaNO₃) và natri hydroxit (NaOH) ở nhiệt độ từ 140 đến 1500. Sau một thời gian nhất định trên bề mặt sẽ sinh ra một lớp mỏng màu lam, sau đó lấy ra và nhanh chóng cho vào nước lạnh, rồi lại đem xử lý bằng nước xà phòng, dầu nóng mấy phút. Người ta gọi biện pháp này là “tôi muối”. Các chế phẩm qua tôi muối sẽ có tuổi thọ dài hơn.

Vì sao dùng dao bằng thép cắt lê, táo thì bề mặt chỗ cắt sẽ bị đen ?

Vì sao dùng dao bằng thép cắt lê, táo thì bề mặt chỗ cắt sẽ bị đen ?

            Trong lê, táo và nhiều loại trái cây có chứa tanin. Tanin còn gọi là axit tanic, có tác dụng với sắt tạo thành sắt (III) tanat có màu đen. Tanin có vị chát, quả hồng có vị chát do rất nhiều tanin. Tanin tinh khiết là chất bột màu vàng, dễ tan trong nước. Có khi không dùng dao bằng sắt để cắt lê, táo, hồng mà sau một lúc, chỗ cắt vẫn bị thâm đen là do kết quả của nhiều biến đổi hoá học. Trong phân tử tanin có chứa nhiều gốc phenol. Các gốc này rất mẫn cảm với ánh sáng và rất dễ bị oxit có màu đen. Vì vậy tanin thường được bảo quản trong các bình thuỷ sẫm màu. Trong công nghiệp tanin dùng để thuộc da và chế mực màu đen.

Vì sao khi ăn trái cây không nên đánh răng ngay ? - chìa khóa vàng hóa học

Vì sao khi ăn trái cây không nên đánh răng ngay ? -  chìa khóa vàng hóa học

   

Các nhà khoa học khuyến cáo: Ai ăn trái cây thì phải một giờ sau mới được đánh răng. Tại sao vậy ? Chất chua (tức axit hữu cơ) trong trái cây sẽ kết hợp với những thành phần trong thuốc đánh răng theo bàn chải sẽ tấn công các kẽ răng và gây tổn thương cho lợi. Bởi vậy người ta phải đợi đến khí nước bọt trung hoà lượng axit trong trái cây nhất là táo, cam, nho, chanh.